Cluster-1-scholen en cluster-2-scholen.

Voor onderwijs in cluster-1 en cluster-2 gelden aparte regels. Cluster-1 is voor leerlingen met een visuele beperking. Cluster-2 is voor dove, slechthorende leerlingen en leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis. Cluster-1 en cluster-2 is er in basis- en voortgezet onderwijs. De instellingen voor cluster-1 en cluster-2 bieden onderwijs aan op speciaal onderwijsscholen maar ook begeleiding en ondersteuning op reguliere scholen en het mbo.

Cluster-1-scholen

Op cluster-1-scholen kunnen leerlingen terecht die blind of slechtziend zijn. Vaak hebben deze leerlingen naast de visuele beperking ook één of meerdere andere ondersteuningsbehoeften. De meeste leerlingen met een visuele beperking gaan naar het reguliere onderwijs met extra ondersteuning. Ongeveer 2500 leerlingen gaan naar een cluster-1-school. In Nederland bieden twee instellingen cluster-1-onderwijs en ondersteuning:  Bartiméus en Koninklijke Visio.

Cluster-2-scholen

Cluster-2-scholen bieden een plek aan leerlingen die doof of slechthorend zijn. Daarnaast kunnen op deze scholen ook leerlingen terecht die veel moeite hebben met communiceren. Een deel van deze leerlingen gaat naar een speciaal onderwijs school van één van de instellingen maar de meeste leerlingen gaan naar een reguliere school met ondersteuning van een instelling. Er zijn een aantal instellingen die cluster-2-onderwijs en ondersteuning aanbieden:  Kentalis, Auris, VierTaal en Vitus Zuid. Een overzicht van alle scholen vind je via Simea.

Het onderwijs

Het onderwijs wordt in kleine groepen gegeven en volgt zoveel mogelijk het standaard lesprogramma. Ook is er extra begeleiding en zijn er allerlei extra faciliteiten voor de leerlingen. Zo zijn er logopedisten en orthopedagogen aanwezig. Op cluster-1-scholen is veel ondersteunend materiaal: zoals vergrotingen, digitale werkboeken, spraakcomputers, verstelbare tafels en extra licht. Bovendien leren leerlingen sociale en praktische vaardigheden, zoals braille lezen, zichzelf verzorgen, alleen met de bus reizen en lopen met een witte stok. Binnen cluster-2-scholen wordt extra aandacht besteed aan communicatie: waaronder liplezen, spraaktraining en gebarentaal. Er zijn voor leerlingen in cluster-1 en cluster-2 kerndoelen opgesteld die omschrijven wat ze moeten kennen en kunnen. Deze verschillen niet van de kerndoelen voor de rest van het speciaal onderwijs.

Aanmelden en toelating

Om onderwijs te volgen op cluster-1-scholen of cluster-2-scholen of ondersteuning op een reguliere school te krijgen moet een leerling voldoen aan de richtlijn van het cluster en is een toelaatbaarheidsverklaring van de instelling nodig. Deze vraag je aan via de instelling waar jouw kind naartoe gaat of wil gaan. Jouw aanvraag wordt dan beoordeeld door de commissie van onderzoek van de instelling voor cluster-1-onderwijs of cluster-2-onderwijs. Bij de beoordeling kijkt de commissie naar de criteria die zij hierover hebben opgesteld. Je kunt de criteria voor cluster-2 inzien op de website van Simea of opvragen bij de instelling. De commissie bepaalt ook hoe lang de toelaatbaarheidsverklaring geldig is en hoe jouw kind op school begeleid wordt.

Ondersteuning op een reguliere school

Nadat gekeken is of een leerling valt binnen de richtlijnen voor het cluster wordt bepaald welke ondersteuning er nodig is. Dat kan een licht, medium of intensief arrangement zijn. Bij een licht of medium arrangement gaat een leerling naar een reguliere school en krijgt daarbij hulp en ondersteuning van de instelling. Bij een intensief arrangement gaat een leerling naar een school voor speciaal onderwijs van de instelling.
Als een leerling niet toelaatbaar is tot cluster-1-onderwijs of cluster-2-onderwijs is het soms wel mogelijk om kortdurende ondersteuning en/of advies op een reguliere school te krijgen. De commissie van onderzoek doet daarover uitspraak bij een aanvraag. Komt jouw kind ook daarvoor niet in aanmerking? Dan kan de commissie van onderzoek wel adviseren over de begeleiding van jouw kind.

Geen zorgplicht

Cluster-1-scholen en cluster-2-scholen hebben geen zorgplicht. Kan jouw kind niet op de school blijven? Dan heeft de school een inspanningsverplichting. Dat betekent dat de school gedurende 8 weken zijn uiterste best moet doen om een passende plek voor uw kind te vinden op een andere school.